Introductie: Dolby Atmos is een revolutionaire surround sound-technologie ontwikkeld door Dolby Laboratories. Met behulp van hoogteluidsprekers in combinatie met traditionele surround sound-opstellingen, biedt Dolby Atmos een meeslepende en meerkanaals geluidservaring. Hoewel het al bijna een decennium wordt gebruikt in de filmwereld, staat Dolby Atmos nog in de kinderschoenen als het gaat om muziek en muziekproductie. In dit artikel zullen we de vereisten voor het mixen in Dolby Atmos bespreken, overwegingen bij het kiezen van luidsprekers, de rol van koptelefoons, en het verschil tussen Dolby Atmos en Apple Spatial Audio. We zullen ook de vraag onderzoeken of kleine thuisstudio's moeten investeren in een Atmos-mixruimte.
Vereisten voor het mixen in Dolby Atmos: Om te kunnen mixen in Dolby Atmos zijn er verschillende vereisten waaraan moet worden voldaan. Enkele belangrijke vereisten zijn onder andere:
- Ruimtegrootte: Een minimale ruimte van 3 meter breed bij 3,5 meter lang is nodig, vergelijkbaar met de grootte van een gemiddelde slaapkamer.
- Aantal luidsprekers: Een minimale opstelling van 9.1.4 wordt aanbevolen, wat neerkomt op 9 oorhoogteluidsprekers, 1 subwoofer en 4 hoogteluidsprekers. Het aantal luidsprekers kan variëren tussen 8 en 14, afhankelijk van de specifieke configuratie.
- Dolby Atmos I/O: Een audio-interface met voldoende in- en uitgangen is vereist, zoals 8 uitgangen voor een 5.1.2 opstelling. Dit zorgt ervoor dat het geluid correct wordt verwerkt en afgeleverd.
- DAW-ondersteuning: Mogelijk is extra software, zoals de Dolby Renderer, nodig voor het mixen en controleren van de mix op andere systemen. Het is belangrijk om te werken met een digitale audiowerkstation (DAW) die Dolby Atmos ondersteunt.
- Luidsprekerstatieven en bekabeling: Luidsprekerstatieven, bekabeling en stroomvoorziening zijn nodig om de luidsprekers correct te positioneren en aan te sluiten. Daarnaast moeten 2-4 hoogteluidsprekers in het plafond worden gemonteerd om het driedimensionale geluid te creëren.
- Akoestische behandeling: Het is mogelijk dat extra akoestische behandeling nodig is om uitdagingen aan te pakken die kunnen ontstaan bij het mixen met meerdere luidsprekers. Dit kan helpen om de geluidskwaliteit en de consistentie van de mix te verbeteren.
Hoewel het opzetten van een volledige Dolby Atmos-mixruimte zoals die in grote studio's kostbaar kan zijn, is het met de juiste aanpassingen en vereenvoudigingen mogelijk om een Atmos-opstelling te realiseren in een thuisstudio.
Overwegingen bij luidsprekers voor Atmos-mixen: Bij het kiezen van luidsprekers voor Atmos-mixen zijn er enkele belangrijke overwegingen. Dolby Atmos vereist dat alle luidsprekers in de opstelling volledig bereik hebben en frequenties kunnen produceren tot minimaal 40 Hertz. Dit betekent dat luidsprekers met drivers van 8 tot 10 inch nodig zijn, in plaats van kleinere 5-inch near-field monitors die niet voldoende zouden zijn.
Een andere aanbeveling van Dolby is dat alle luidsprekers in de opstelling exact hetzelfde zijn of zo dicht mogelijk bij elkaar klinken. Dit betekent dat het ideaal is om allemaal dezelfde luidsprekers te gebruiken. De enige uitzondering hierop geldt voor de 2-4 hoogteluidsprekers, die kleiner kunnen zijn. Bijvoorbeeld, als je kiest voor Yamaha HS8's als oorhoogte-luidsprekers, kun je de HS8's gebruiken voor alle oorhoogteluidsprekers en de HS5's gebruiken voor de hoogteluidsprekers.
Koptelefoons als alternatief: Hoewel het mogelijk is om stereo- en Atmos-tracks te mixen met alleen koptelefoons, is er een belangrijk verschil tussen beide. Bij het mixen van stereo-tracks met koptelefoons kun je de mix controleren op echte luidsprekers, zelfs als het maar een kleine draagbare radio is of door de mix in de auto te beluisteren. Dit maakt het gemakkelijk om een idee te krijgen van hoe de mix klinkt in de echte wereld.
Voor Dolby Atmos is het echter niet voor iedereen gemakkelijk toegankelijk om hun mixen te beluisteren via een Atmos-opstelling in de echte wereld. Dit kan het mixproces bemoeilijken, maar het is niet onmogelijk. Het is belangrijk om te beseffen dat de binaurale mix en de daadwerkelijke Atmos-mix twee verschillende dingen zijn, zelfs als ze beide zijn opgenomen in hetzelfde audiobestand. Het mixen met koptelefoons zorgt ervoor dat de binaurale versie van de mix goed klinkt, maar zonder een Atmos-opstelling is er geen manier om te weten hoe de mix via luidsprekers zal klinken. Dit kan een uitdaging zijn en sommigen zullen het als een blinde gok beschouwen.
Dolby Atmos versus Apple Spatial Audio: Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen Dolby Atmos en Apple's Spatial Audio. Hoewel ze vergelijkbare technologieën zijn, hebben ze elk hun eigen benadering. Apple heeft het Atmos-decoderingsproces genomen en er een eigen draai aan gegeven. Dit betekent dat wanneer je een nummer mixt en het uploadt naar een streamingdienst, de mix anders kan klinken op Tidal dan op Apple's muziekdienst. Apple heeft hun eigen methoden voor het decoderen van Atmos-mixen toegepast. Dit verschil kan leiden tot variaties in de geluidsweergave, afhankelijk van het platform waarop het wordt afgespeeld.
Logic Pro X biedt een voorsprong: Logic Pro X, een populaire digitale audiowerkstation (DAW), biedt een voordeel ten opzichte van andere DAW's als het gaat om het mixen van Atmos. Met Logic Pro X kun je de binaurale versie van je mix beluisteren met behulp van zowel Dolby Atmos als Apple's renderer. Dit stelt mixers in staat om te controleren hoe hun mix klinkt op zowel Dolby Atmos-compatibele systemen als Apple-apparaten. Andere DAW's en Dolby's Rendering-software bieden alleen de mogelijkheid om de binaurale hoofdtelefoonmix te beluisteren met Dolby's decodering. Hoewel er manieren zijn om dit probleem te omzeilen met andere DAW's, kan het proces van het controleren van de mix op een Apple-apparaat ingewikkelder zijn.
Moeten thuisstudio's investeren in een Atmos-mixruimte? De vraag of kleine thuisstudio's moeten investeren in een Atmos-mixruimte heeft geen eenvoudig antwoord. Dolby Atmos is een ambitieuze poging om stereomuziek naar een surround-setup te brengen, maar eerdere pogingen zoals quadrafonie en 5.1 hebben niet het gewenste succes behaald. Atmos heeft echter potentieel, omdat het schaalbaar is en zelfs kan worden beluisterd met eenvoudige apparatuur zoals een telefoon en oordopjes. Om echt succesvol te zijn, moet Atmos echter breed worden omarmd door consumenten, niet alleen door de industrie. Het is aan individuele thuisstudio's om te beslissen of ze willen investeren in een Atmos-setup, rekening houdend met het potentieel en de mogelijke uitdagingen van het formaat.
Verschillende meningen: Als we kijken naar wat mensen vinden van Dolby Atmos, zijn de meningen verdeeld. Nigel Godrich, producer van Radiohead, beschouwt het "Dolby Atmos-gedoe" als onzin en bluffen. Hij gelooft dat muziek niet goed kan klinken in een 5.1-opstelling en dat het moeilijk te masteren is. Hij blijft van mening dat mono beperkt is en stereo optimaal. Aan de andere kant is Jan 'Stan' Kybert van Dean St Studios, die heeft samengewerkt met artiesten als Paul Weller en Oasis, ervan overtuigd dat Dolby Atmos voor muziek stereo zeker zal overtreffen. Met deze verschillende standpunten in gedachten, is het duidelijk dat er geen consensus is over de toekomst van Dolby Atmos in de muziekindustrie. (bron:https://www.production-expert.com/production-expert-1/dolby-atmos-is-it-worth-it)
Conclusie: Het is niet eenvoudig om te bepalen of kleine thuisstudio's moeten investeren in een Atmos-mixruimte. Dolby Atmos is een ambitieuze technologie die stereomuziek naar een meeslepende surround-setup wil brengen. Hoewel Atmos potentieel heeft en schaalbaar is, moet het breed worden omarmd door consumenten om echt succesvol te zijn. Het mixen van Atmos-tracks brengt uitdagingen met zich mee, vooral bij het beluisteren van de mix via luidsprekers zonder een Atmos-opstelling. Er zijn verschillende meningen over Dolby Atmos, variërend van scepsis tot overtuiging dat het stereo zal overtreffen. Het is aan individuele thuisstudio's om te beslissen of ze willen investeren in Atmos, rekening houdend met het potentieel en de uitdagingen van het formaat.
